„Jedzenie wypada mi z ust. Kawałek utkwił mi w gardle. Ciągle się krztuszę”. Jak radzić sobie z trudnościami w tworzeniu kęsa pokarmowego oraz nieprawidłowym przechodzeniem pokarmów o różnych konsystencjach z jamy ustnej przez gardło i przełyk do żołądka? Dysfagia to problem, który może podlegać leczeniu. Zapraszamy do naszej poradni w Gdańsku.
Dysfagia. Tak nazwiemy zaburzenia połykania i/lub jedzenia. Dotyczy ona zarówno dzieci, jak i osób starszych. Przyczyn dysfagii jest wiele, jak i współtowarzyszących jej ogniw. Kaszel, chrypka, nadmierne ślinienie, suchość w jamie ustnej, ból przy połykaniu – to motywy, na które uskarżają się pacjenci trafiający do gabinetu neurologopedy. Obserwowanymi przez nas objawami patologicznego połykania są również:
- zmęczenie/duszność w trakcie jedzenia/picia,
- zwolnienie tempa spożywania posiłku,
- kłopoty z koordynacją ssania/połykania i oddychania,
- zwiększenie ilości przełknięć jednego kęsa pokarmowego,
- częste kichanie po jedzeniu.
Warto w tym miejscu zaznaczyć, iż opisane trudności sprzyjają rozwojowi dodatkowych problemów zdrowotnych, dlatego ważne jest wczesne rozpoznanie jednostki chorobowej, które pozwala na szybkie włączenie odpowiednich oddziaływań terapeutycznych. Pamiętajmy, że specjaliści przy rozpoznaniu dysfafii pomogą dobrać odpowiednie leczenie. W Gdańsku warto odwiedzić naszą placówkę, CDITN.
Dysfagia a oddziaływania logopedyczne. Gdańsk zaprasza do CDITN
Zaburzenia połykania występują u niemowląt i dzieci urodzonych przedwcześnie, które przejawiają nieprawidłowości z zakresu integracji sensorycznej oraz u tych, zmagających się z problemami neurologicznymi. Tłem dysfagii, w przypadku maluchów, może być obniżone/wzmożone napięcie mięśni twarzoczaszki, ale też nadwrażliwość sfery ustno-twarzowej, co skutkuje póżniejszymi kłopotami z rozszerzaniem diety oraz niewłaściwą pracą artykulatorów – warg, języka, policzków, podniebienia oraz żuchwy.
Dysfagia towarzyszy również zespołom pozapiramidowym (m.in. chorobie Parkinsona, chorobie Huntingtona, chorobie tikowej). Zmiany postawy, drżenia języka, brak koordynacji mięśni oddechowych, fonacyjnych i artykulacyjnych często uniemożliwiają zapoczątkowanie samego procesu połykania, co za tym idzie – utrudniają skuteczne spożycie posiłku.
Dysfagia – terapia logopedyczna w Gdańsku pozwoli pozbyć się problemu
Odnotowuje się jednak, że najczęstszą grupą pacjentów zgłaszających się do neurologopedy są osoby z zespołami neurodegeneracyjnymi (np. SLA), zanikami wieloukładowymi (MSA) oraz ci, którzy doświadczają dolegliwości, będących wynikiem udaru czy mechanicznego urazu mózgu.
Ostatnie lata naszej pracy wskazują na wzrost świadomości na temat zaburzeń połykania wśród osób zmagających się z chorobami neurologicznymi. Jako neurologopedzi, staramy się, by nasza rola nie ograniczała się do udzielania instruktażu. W terapii dysfagii stosujemy szereg biernych ćwiczeń wzmacniających mięśnie biorące udział w procesie połykania, jak również aktywizujemy chorego do samodzielnej realizacji zadań. W tym celu wykorzystujemy specjalistyczne zagęstniki, które pozwalają na zmianę konsystencji spożywanego podczas treningu pokarmu, tym samym służą podnoszeniu poziomu trudności spotkań z danym pacjentem. W przypadku dysfagii terapia logopedyczna (np. w Gdańsku, Borowie), nie mogłyby odbyć się bez narzędzi do tego stworzonych – wibratorów logopedycznych z odpowiednio dobraną szpatułką, tubek żuchwowych, gryzaków logopedycznych oraz szpatułek smakowych. Mają one zastosowanie np. w ćwiczeniach bilateralnych ruchów języka, jakie obserwujemy w procesie żucia i gryzienia oraz ćwiczeniach siły i stabilności żuchwy. Innowacją w pracy neurologopedy jest aparat do terapii kombinowanej, łączący elementy elektroterapii i elektrodiagnostyki – IONOSON. Pod tajemniczo brzmiącą nazwą kryje się sprzęt dedykowany pacjentom przejawiającym dysfunkcje m.in. z zakresu dysfagii i dyzartrii. Za pomocą elektrod i odpowiednio dobranego natężenia prądu, chory poddawany jest elektrostymulacji, co zapewnia neurologopedzie lepsze i bardziej efektywne możliwości terapii.
Dysfagia – problem, który dotyka dzieci i dorosłych. Oferujemy leczenie w Gdańsku
Należy pamiętać, że nie istnieje jeden, niezawodny sposób leczenia dysfagii. Wybór rodzaju działań zależy od tego, jakie jest podłoże zaburzeń, które dany pacjent prezentuje. Bez względu na etiologię deficytów, każdego chorego warto zaznajomić z technikami ułatwiającymi prawidłowe przełykanie oraz wyposażyć go w indywidualny zestaw ćwiczeń. Pamiętajmy, by w trakcie spotkań, w miarę możliwości zapobiegać zaleganiu pożywienia oraz jego niebezpiecznemu przedostaniu się do dróg oddechowych. Jeśli mamy na myśli najmłodszych podopiecznych – uważajmy zwłaszcza na to, by nie doszło do ich odwodnienia i niedożywienia.
Agnieszka Zakrzewska-Wiloch