Jak budować pewność siebie u dziecka z jąkaniem?
- Przekazywanie dziecku inicjatywy w zabawie
Rodzice bardzo często są autorytetami dla swoich dzieci. Kiedy więc Twoje dziecko zauważy, że podążasz za jego pomysłami, poczuje się naprawdę docenione. Dodatkowo dzięki temu będziecie w stanie utrzymać zabawę na poziomie intelektualnych i motorycznych możliwości dziecka. Twój maluch będzie również kształtować umiejętności rozwiązywania problemów i wyobraźnię.
- Komplementowanie
Aby wzmocnić pewność siebie u swojego malucha, stosuj komplementy. Pamiętaj jednak, aby komplementy te były szczere i szczegółowe, tzn. opisywały dokładne zachowanie. Na przykład zamiast powiedzieć tylko „O, jaki piękny obrazek namalowałeś”, spróbuj: „Widzę, że podczas malowania użyłaś dużo żywych kolorów. Kiedy na niego patrzę, aż chcę się uśmiechnąć.” Lub „Widzę, że bardzo starałeś się nie wyjeżdżać poza linię.”
- Wspólne spędzanie czasu bez rozpraszaczy
Podczas zabawy z dzieckiem skup swoją uwagę wyłącznie na maluchu. Niech żaden włączony w tle telewizor czy dzwoniący telefon nie przeszkodzi Wam we wspólnej zabawie. Dzięki temu dziecko poczuje się ważne.
- Otwarte mówienie o jąkaniu
Kiedy dasz dziecku przestrzeń do tego, aby miało możliwość porozmawiać o tym, co się dzieje z jego mówieniem, będzie łatwiej mu poradzić sobie z jąkaniem. Traktowanie jąkania jako tematu tabu sprawia, że jąkanie staje się czymś, czego dzieci się wstydzą i próbują ukryć za wszelką cenę, co może prowadzić do większych trudności w mówieniu. Kiedy widzisz, że dziecko chce wycofać się z wypowiedzi przez zająknięcie, spróbuj tych komunikatów: „Widzę, że teraz jest Ci trudno. Wiesz, że mi też się tak czasem zdarza? To normalne, że słowa czasem nie mogą wyjść z buzi.”
- Akceptacja i cierpliwość podczas wspólnych rozmów
Kiedy dziecko się jąka najlepszą reakcją jest… brak reakcji. 😉 Unikaj komunikatów typu „oddychaj spokojnie”, „mów powoli”, „nie jąkaj się”, „powiedz to bez jąkania”. Kierowanie tego typu komunikatów wzmacnia jąkanie negatywnie. Sprawia, że jąkanie w głowie dziecka staje się czymś złym, niechcianym. Może to prowadzić do tego, że dziecko będzie nadmiernie koncentrować się na tym, JAK mówi, zamiast nad tym CO mówi, co wtórnie prowadzi do nasilenia się trudności w mówieniu. Zamiast tego po prostu wysłuchaj cierpliwie do końca tego, co maluch ma do powiedzenia.
- Poważne traktowanie uczuć dziecka
Kiedy dziecko reaguje złością lub płaczem na niepowodzenie… nie próbuj mówić mu, że „przecież nic się nie stało”. Zamiast tego daj mu przestrzeń do wyrażenia tych uczuć, nawet negatywnych. Spróbuj użyć komunikatu „Widzę, że bardzo zależało Ci na tym, aby wieża z klocków się nie przewróciła. Włożyłeś w to wiele wysiłku. Rozumiem, że jest Ci przykro. Pamiętaj, że kiedy będziesz miał ochotę możesz spróbować zbudować ją jeszcze raz.” Dzięki temu maluch będzie miał poczucie, że każda odczuwana przez niego emocja jest ważna, że on również może odczuwać smutek/złość. Dzięki temu maluchowi również będzie łatwiej radzić sobie z negatywnymi emocjami.
Należy oczywiście pamiętać, aby rozróżnić zachowania od emocji, które je wywołały. Mamy prawo odczuwać każdą emocję, jednak należy ją wyrażać w akceptowalny społecznie sposób.
- Lista dobrych cech
Stwórzcie razem z dzieckiem listę swoich dobrych cech. Można je wypisać na kartce (lub narysować – w przypadku dzieci jeszcze nieczytających). Aby mieć większa pewność siebie, musimy znać swoje dobre strony.
- Wspólne czytanie książek dotyczących różnorodności
Czytanie książek jest aktywnością, która świetnie stymuluje mózg malucha. Ale i nie tylko… Poprzez czytanie różnych historii możemy również rozwijać umiejętność empatii i przyjmowania różnych perspektyw. Istnieje wiele książek dla dzieci, które poruszają kwestię tego, że każdy z nas jest inny, ale każdy wyjątkowy. Każdy ma jakieś swoje kłopoty, ale to nie sprawia, że jest gorszy. Świadomość tego, że wszyscy jesteśmy różni i że każda osoba na świecie ma swoje mocne i słabsze strony może pomóc dziecku w radzeniu sobie z niepowodzeniami (również tymi związanymi z mówieniem).
Bibliografia
- Chmela K. A., Reardon N., Scott L.A. (red.) Jak skutecznie pracować nad postawami i emocjami w terapii jąkania. Katowice: 2014. Wydawnictwo: Centrum Logopedyczne
- Kelman E., Nicholas A. (2013). Praktyczna interwencja w jąkaniu wczesnodziecięcym. Gdańsk: Harmonia Universalis
- Carl W. Dell Jr. (2019) Terapia jąkania u dziecka w młodszym wieku szkolnym. Wydawnictwo Impuls
