SLI (ang. Specific Language Impairment), czyli specyficzne zaburzenie języka należy do grupy zaburzeń językowych o niezidentyfikowanej etiologii. Według badań, wśród dotkniętych tym zaburzeniem osób znajduje się 6-8% dzieci. Statystycznie SLI częściej występuje u chłopców.
Termin SLI – zaburzeń rozwoju języka
Termin SLI stosuje się względem zaburzeń rozwoju języka, (jego niedokształcenia lub braku), które nie wynikają z innych nieprawidłowości rozwojowych, takich jak: niepełnosprawność intelektualna, zaburzenia słuchu fizjologicznego, uszkodzenia neurologiczne, trudności emocjonalne czy deprywacja środowiskowa. SLI różnicuje się przede wszystkim z opóźnionym rozwojem mowy oraz niedokształceniem mowy o typie afazji.
Najbardziej charakterystycznym symptomem świadczącym o występowaniu SLI jest spowolniony, znacznie różniący się od normatywnego rozwój nabywania języka, który ujawnia się, gdy więcej niż jeden z odłamów systemu językowego nie funkcjonuje poprawnie. Wśród dzieci zmagających się z SLI występuje znaczący deficyt umiejętności językowych przy właściwych zdolnościach komunikacyjnych.
Co wyróżnia SLI
Aspektem wyróżniającym SLI spośród innych zaburzeń lub wskazującym na występowanie tego zaburzenia jest późniejsze pojawianie się wszystkich etapów nabywania języka, począwszy od gaworzenia, przez pierwsze słowa, zdania pojedyncze i złożone, długotrwałe utrzymywanie się wadliwej wymowy, stosowanie nieprawidłowych struktur gramatycznych oraz ubogi zasób słownictwa zarówno czynnego jak i biernego.
Grupa dzieci z SLI jest niejednorodna pod względem objawów. U części dzieci SLI ukrywa się. Ich rozwój jest na względnie dobrym poziomie, a deficyty zaczynają być zauważalne dopiero w momencie podjęcia nauki w szkole. Zazwyczaj ma to miejsce podczas podejmowania prób nauki czytania i pisma. Istnieje również spora część dzieci, u których przejawiają się trudności w przekazywaniu ekspresji werbalnej oraz w programowaniu mowy.
Aby zweryfikować czy u danego dziecka występuje SLI czy też inne zaburzenie, charakteryzujące się podobnymi objawami, stworzono kryteria ułatwiające postawienie właściwej diagnozy, do których należą:
- „Istotnie niższe wyniki w standaryzowanych testach językowych.
- Prawidłowy rozwój intelektualny (…).
- Prawidłowy słuch.
- Prawidłowa budowa i właściwe funkcjonowanie narządu artykulacyjnego.
- Ograniczony zasób słów w stosunku do wieku.
- Zdolności fonologiczne poniżej normy.
- Lepsze rozumienie mowy w porównaniu do produkcji językowej (…).
- Wykluczenie autyzmu (…).
- Brak objawów istotnych zaburzeń w dwustronnych interakcjach społecznych oraz brak symptomów ograniczonej aktywności, polegającej na częstym powtarzaniu ruchów czy stereo typizacji zachowań.
- Wykluczenie uszkodzenia OUN, przy dopuszczeniu łagodnego opóźnienia w dojrzewaniu układu nerwowego (…)” (Borkowska, Robak, 2018, s. 250).
Weronika Dowżycka
Bibliografia:
- Borkowska, A. R., Robak, A. (2018). SLI a afazja/dysfazja rozwojowa i dziecięca afazja nabyta – ujęcie neuropsychologiczne. W: Kaczorowska-Bray, K., Milewski, S. (red.). Wczesna interwencja logopedyczna. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
- Karasowicz-Kupis, G. (2012). SLI i inne zaburzenia językowe. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne.
- Lasota, A. (2017). Specyficzne zaburzenie rozwoju językowego. W: Sztuka leczenia, tom XIV, nr 1-2..
- Leonard, L.B., (2006), SLI – Specyficzne zaburzenia rozwoju językowego. przeł. Hernik, M. Sopot: GWP.
